Σελίδες

6.12.10

Το ίζημα του χρόνου και η επιβράδυνση της Αθήνας

(φωτ. Nelly's)

       Η Αθήνα, όπως κάθε πόλη που ζει τη μακρά διάρκεια, είναι ιζηματογενής, δηλαδή είναι σχηματισμένη από τη διαδοχική εναπόθεση φυσικών και πολιτισμικών υλικών, που αποτυπώνουν σε επάλληλα στρώματα μεταβολές, που έχουν λάβει ή συνεχίζουν να λαμβάνουν χώρα.
     Κάτω από την πόλη βρίσκονται όλες οι πόλεις που έζησαν στον ίδιο τόπο, αφήνοντας να ξεφυτρώνουν δείγματα χαμένου χρόνου, που έχουν αντέξει στον άνθρωπο και τους καιρούς, μαζί με επιλεγμένα στρώματα, που έχουν ανασκαφεί για να προσθέσουν νόημα στο παρόν.
    Πάνω στη πόλη ορθώνονται νέα και παλιά κτίρια, που μεταβάλλονται αργά ή γρήγορα, νεοκλασικά ή μοντέρνα, συντηρημένα ή εγκαταλελειμμένα αλλά «ζωντανά».
    Ζούμε σε ένα ίζημα που εξαρτάται από τον χρόνο και παραπέμπει αναπόφευκτα σε αυτόν, έχει αποτυπωμένο επάνω του ένα ρυθμό. Αυτό είναι το ίζημα του χρόνου.
    Η σύγχρονη Αθήνα είναι μια πολύ «γρήγορη» πόλη. Η ταχύτητα με την οποία αλλάζει στα μεταπολεμικά χρόνια την έχει καταστήσει ανοίκεια. Δεν προλαβαίνει να κατακαθίσει η κάθε εποχή της και ανακατώνεται πάλι ο χρόνος της. Αυτή είναι η «κρίση» του χτισμένου σώματός της!
    Έχουμε ανάγκη την προστασία του χρόνου. Πρέπει να μπορείς να διαβάζεις στην πόλη τη διαστρωμάτωση, όπως διαβάζεις την ηλικία στο πρόσωπο, στο ρούχο ή στο χαρτί. Πρέπει να βλέπεις την ηλικία του χώρου, με τις ρυτίδες και τις ουλές.
   Στόχος είναι η επιβράδυνση της Αθήνας! Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ξεπεράσουμε το πάγωμα του αρχαιολογικού χώρου, εξασφαλίζοντας την ώριμη γοητεία του χτισμένου. Δεν μιλάω για «κατασκευές» του χρόνου, σαν το επίστρωμα των τοίχων του Πικιώνη, που μετέτρεψε το ίζημα σε collage.
   Η σύγχρονη πόλη να βιώνεται στην τέταρτη διάσταση της στρωματογραφίας, περίπου όπως στον κυβισμό, όταν περνάς βιαστικά από στρώση σε στρώση. Η διαφάνεια και η συνύπαρξη των εποχών να ορίζουν τη μακρά διάρκεια. Οι επάλληλοι χρόνοι να γράφουν ταυτόχρονα χωρίς να αποτελούν κατασκευή.
   Για να συμβεί αυτό ας αρχίσουμε περιορίζοντας τα εκατό χρόνια προστασίας του ισχύοντος αρχαιολογικού νόμου στα πενήντα. Τα έχω ήδη «περάσει» και πιστεύω ότι εξασφαλίζουν το «ζωντανό» ίζημα του χρόνου που κατακάθεται αργά και σταθερά χωρίς να είναι ακόμα απολίθωμα.

Παναγιώτης Τουρνικιώτης-Αρχιτέκτονας

(Δημοσιεύτηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 5-12-2010)

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Aν και μισοαμορφωμένος θεωρώ αυτονόητο όπως όλοι οι μετέχοντες εν ολίγοις την ελληνική παιδεία πως η αθήνα είναι ιζηματογενής. Ομως για να αποφύγει την ιζηματολογία κανείς και να κάμει την επανάσταση τού αυτονόητου γιά "να μπορεί να διαβάζει στην πόλη τη διαστρωμάτωση," πρέπει η Αθηνά να στραφεί στις Ακτές της Ακτικής.

nikiplos είπε...

καλησπέρα...
Ο Renzo Piano είπε ότι η Αθήνα του θυμίζει ένα απέραντο νταμάρι. Θα προσέθετα φαιό νταμάρι...

Σαφώς έχει νησίδες ομορφιάς, που θα μπορούσαν να αναζητηθούν σε μερικά σύγχρονα τμήματα της πόλης. Όπως για παράδειγμα η πλατεία Βάθη και η γύρω περιοχή. Φαίνεται όμως οι κάτοικοί της έφυγαν και άφησαν την περιοχή σε νέους...

Ηλέκτρα είπε...

εισαι απολυτα σωστη,
αυτη ειναι η αθηνα μας

υπεροχο κειμενο και η μουσικη στο μπλογκ σου καταπληκτικη..με ξυπνησε...

Ανώνυμος είπε...

Μακάρι η Αθήνα να είχε ιζήματα!
Έτσι θα έδειχνε την ηλικία της και την ομορφιά της, όπως κάνουν οι πόλεις τις κεντρικής Ευρώπης.

Δυστυχώς όμως η δεκαετία του 60 και 70 έκανε την Αθήνα ένα μεγάλο κουτί και κάποιους υπερβολικά πλούσιους.

Ίσως θα έπρεπε να στέλνουμε τους τουρίστες στα δικά τους σπίτια!!